PSI U STAROM RIMU
Molosoidni gladijatori
Stari Rimljani nisu cenili ni lov, ali ni pse za pratnju. Omiljeni psi bili su oni koji su čuvali kuće i posede bogatih Rimljana. Tada se prvi put pojavio i ovčarski pas koji je pomagao pastirima u čuvanju stada.
Pripremio Dušan Marinović, urednik
Rimljani su najviše cenili rase masivnih borilačkih pasa koji su svoju moć i agresivnost morali da dokazuju u rimskim gladijatorskim arenama. Bili su to molosoidni psi slični današnjim dogama (sa dužim i zašiljenijim njuškama) koji su se borili međusobno, ali i protiv ljudi, gladijatora.
Može se pretpostaviti da su ti pobesneli molosi izazivali pravi strah i grozu u publici kada su snažnim čeljustima trgali ljudsko meso ili svoje pseće rivale, upravo onako kao što su to kasnije činili mastifi.
No, Rimljani su imali i pse za razonodu i pratnju. Rimski pisac Plinije beleži da su u periodu razuzdanosti i dekadencije Rimskoga carstva ti psi spavali sa damama u njihovim posteljama i da su im služili kao sredstvo protiv reumatičnih bolova.
Istovremeno, stari Rimljani su gajili kult vučice koja je, prema legendi, odgajila osnivače Rima, Romula i Rema. Možda i zbog toga, pojam psa imao je dugo pežorativno značenje u Rimu, pa se često u tom antičkom gradu mogla čuti i psovka "pasji sin".
Naime, Rimljani nisu zaboravili da su psi otkazali prilikom napada Gala na "većni grad" 397. godine pre Hrista.
Kada su Gali, po noći, krišom i iznenada, napali zadnju tvrđavu grada, rimski kapitol, branioce Rima na tu opasnost nisu upozorili psi već - guske. Zato su kapitolske guske u Rimu i bile proglašene za svete, a na nesreću pasa, kao spomen na taj za njih sramni trenutak, svake godine, na "dan gusaka", Rimljani su ih razvlačili i vukli po rismkim ulicama.
Uprkos takvoj anatemi, Rimljani su ipak prihvatili pse za životne saputnike pa su i odgajili brojne rase koje je, početkom ove ere, opisao i čuveni rimski pesnik Ovidije.
Sa propašću rimske imperije nestale su i te prve sistematski uzgajane rase pasa.
..........
Natura broj 4 (jun 1996)
Natura Online (3.6.2009)