LOV I ROBOLOV BEZ ZRNA BARUTA (1)

Lukom i strelom

U svetu danas ima registrovano više od pet miliona lovaca tim oružjem od kojih su četiri miliona samo u SAD. Prema pouzdanim podacima ne postoji ni jedna životinja koja nije ulovljena lukom i strelom, od žabe do slona, a prema tvrđenjima stručnjaka lov tim oružjem, ako se to uopšte može tako nazvati, mnogo je humaniji od onog klasičnog, dakle vatrenim oružjem. Zašto?

Piše Slobodan Jović Eti

Lov lukom i strelom star je između 100.000 i 50.000 godina, odnosno od kada je oružje otkriveno. Ta genijalna čovekova izmišljotina upoređuje se sa otkrićem vatre i točka, a bila mu je potrebna da bi sig­urnije i bezbednije lovio sa većeg odstojanja.

Tako se lovilo u praistoriji, ali i danas u mnogim ple­menima centralne i južne Amerike, Afrike i Azije. Savremeni lov tim prastarim oružjem počinje u ovom veku, najpre u Americi, da bi se kasnije preneo na sve kon­tinente. Razvojem savre­menih materijala i novih tehnologija, lukovi, strele i samostreli dobili su na kvalitetu, snazi i dometu, pa se to oružje danas koristi u četiri vida: kao rekreacija, kao vrhunski turnirski sport, u lovu i ribolovu i u specijalne vojne i paravojne svrhe.

LONG BOW

U principu, danas postoje tri osnovna tipa lukova i dva osnovna tipa samostrela koji se koriste. Najstariji i najjed­nostavniji je long bow (dugi luk) koji može biti prost ili složen.

Prvi, koji je načinjen od jednog komada istog elasti­čnog drveta, nazivamo prostim lukom, dok drugi, napravljen od više slojeva različitih vrsta drveta, zovemo složenim. To su lukovi koji mogu biti kombi­novani i sa drugim materijali­ma (koža, kost, životinjska dlaka) i prate nas od otkrića luka i strele.

Drugi tip je refleksni luk. On je zakrivljenih vrhova i daleko je brži od long bow-a. Najčešće je rasklopiv na tri dela zbog lakšeg transporta.

Treći i najmoderniji je takozvani kompaund luk sa ekscentričnim točkićima na vrhovima krakova koji omo­gućavaju da se luk može du­že držati u napetom stanju.

Moderni samostreli ništa bitno nisu izgubili od svoje proforme, ali su danas načinjeni od savremenih materijala; tetiva se lakše nateže i rasklopivi su, a proizvode se u dve varijante: sa krakovima refleksnog tipa i u varijanti kompaunda.

U MODI JE SAMOSTREL

Sa svakim od pomenutih lukova može se uspešno loviti ma koja divljač, per­nata ili dlakava, sitna ili krupna, riba ili životinja. Najiskusniji love "golim lukom" (bare bow), bez nišana i bilo kakvih poma­gala, odnosno kako se to u lovačkom žargonu kaže - odokativno.

Drugi, međutim, koriste najsavremeniju nišansku opremu, a najčešće duplu: mehanički nišan u kombinaciji sa optičkim, laserskim ili termovizijskim. Interesantno je da su rezultati lova onih koji gađaju "od oka" i ovih drugih - jednaki.

Od hladnog i tihog oružja danas su najviše u modi samostreli. Najmoderniji samostreli do te mere su i samorasklopivi da se mogu spakovati i u veoma male kutije i, za razliku od vatrenog oružja, ne samo da su nečujni i tihi već su i precizniji. Samostrelom se može pogoditi i osrednja životinja u trku do 250 metara jer su njegova snaga i brzina dva do tri puta veća od prosečnog luka.

I još nešto što se manje zna. Poznati stručnjaci i istraživači davno su konstatovali da je lov lukom i strelom daleko hu­maniji od onog vatrenim oružjem, ako se o humanom lovu uopšte može govoriti. Po njihovom tumačenju životinja ulovljena ovim oružjem ugine krvareći u snu, dok ulovljena vatrenim oružjem umire u šoku.

I ne zaboravite sledeće: lov lukom i strelom veliki je iza­zov, ali za one koji su savladali tu veštinu! Takođe, morate znati i da se za to oružje mora imati oružni list, kao i za vatreno oružje.

..........

Bušmani, Pakuri i Pigmeji

Pleme Pigmeja i danas lovi prostim lukom i primitivnom strelom sitne životinje na ras­tojanju od oko tridesetak metara. To su pretežno žabe, zmije; miševi i pacovi, ali i razne vrste ptica. Međutim, kada je motiv lovu glad, veličina mete nije bitna i, po običaju, tu promašaja nema.

Severnobrazilsko pleme Pakuru lovi primitivnim lukom i do 60 metara osred­nju divljač kao što su kojot, vepar, razne vrste lisica ili manjih divljih mačaka.

Pleme Bušmana lovi na daljinu od preko sto metara istim oružjem, ali uglavnom - otrovnim strelama. Najpo­znatiji otrov koji se danas koristi u te svrhe je - kurare.

..........

(Nastaviće se)

Natura broj 5 (jun 1996)

Natura Online (24.6.2009)